Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Karin Schermbrucker/ActionAid

Το 2022 η ActionAid έκλεισε τα 50! Μισός αιώνας γεμάτος με σκληρή δουλειά, αποτελέσματα και επιτυχίες, αλλά και σημαντικές αλλαγές στην πορεία μας. Το σήμερα μας βρίσκει με παρουσία σε περισσότερες από 45 χώρες και συστηματικό έργο με στόχο να κάνουμε τον κόσμο μας πιο δίκαιο. Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ;

Πώς ξεκίνησε το ταξίδι της ActionAid

Όλα ξεκίνησαν το 1972, όταν 88 άνθρωποι από τη Βρετανία, έγιναν οι πρώτοι «Ανάδοχοι» σε 88 παιδιά στην Κένυα και την Ινδία. Με τη δωρεά τους η κάθε μία και ο κάθε ένας τους κάλυπτε τα σχολικά έξοδα ενός παιδιού (βιβλία, τετράδια, ποδιές κλπ.). Λίγα χρόνια μετά, το 1978, στο Andra Pradesh της Ινδίας ξεκίνησε το πρώτο πρόγραμμα για τη στήριξη ολόκληρης της κοινότητας όπου ζουν τα παιδιά. Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό και δίκαιο να βελτιώνονται οι συνθήκες μάθησης σε ένα σχολείο, παρά να λαμβάνει μία οικογένεια χρήματα για τα σχολικά έξοδα ενός παιδιού. Όταν στηρίζεις την κοινότητα, όλα τα παιδιά επωφελούνται.

Στη δεκαετία του 1980, αλλάξαμε τον τρόπο που αποφασίζουμε για τα προγράμματά μας και τον κάναμε πολύ πιο συμμετοχικό. Οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται πια από ανθρώπους που ζουν κάπου μακριά στην Ευρώπη, αλλά διαμορφώνονται από τους κατοίκους και τους ανθρώπους που δουλεύουν στις χώρες δράσης, οι οποίοι είναι ντόπιοι. Είναι εκείνοι που γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες των περιοχών που στηρίζουμε.

Στη δεκαετία του 1990, οι Ανάδοχοι ήταν πλέον πολλές χιλιάδες σε Βρετανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ισπανία και Ιταλία. Στο τέλος της δεκαετίας, το 1998, το Πρόγραμμα Αναδοχής ήρθε στην Ελλάδα, καθώς άνοιξε το γραφείο μας στη χώρα. Ταυτόχρονα, ξεκίνησε κι άλλο ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία μας, που εστιάζει στις αιτίες που οδηγούν στη φτώχεια. Είναι πια ξεκάθαρο ότι για να μπορούν πραγματικά όλα τα παιδιά να πηγαίνουν σχολείο, πρέπει να καταπολεμηθούν οι βαθύτερες αιτίες, διότι αυτές αναγκάζουν, για παράδειγμα, τους γονείς να παντρεύουν τα κορίτσια τους σε παιδική ηλικία ή να τα κρατούν εκτός τάξης για να μεταφέρουν το νερό της ημέρας από τις πηγές και τα ποτάμια.

Αναδοχή
© Karin Schermbrucker/ActionAid

Από τη δεκαετία του 1980 αρχίσαμε να στηρίζουμε ανθρώπους μετά από φυσικές καταστροφές, όμως το 1995, δημιουργήσαμε την πρώτη ομάδα για την άμεση παρέμβαση στις έκτακτες καταστάσεις. Σύντομα, δεν στηρίζαμε μόνο τις πρώτες μέρες άμεσης ανάγκης, αλλά δημιουργούσαμε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προγράμματα που εστιάζουν στην ανασυγκρότηση, αλλά και την πρόληψη. Κι εδώ οι γυναίκες απέκτησαν ηγετικό ρόλο, καθώς μέσα από τις δικές τους ομάδες καταγράφονται οι ανάγκες και εξασφαλίζεται ότι η βοήθεια θα φτάσει και στα πιο ευάλωτα άτομα.

Τη δεκαετία του 2000 βάλαμε στο κέντρο τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναγνωρίσαμε ότι για να έρθει πραγματική αλλαγή στις ζωές των ανθρώπων, πρέπει οι ίδιοι να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και όλοι μαζί να διεκδικήσουμε έναν κόσμο πιο δίκαιο, σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Όπως είπε ο Νέλσον Μαντέλα, «η αντιμετώπιση της φτώχειας δεν είναι μία πράξη φιλανθρωπίας, είναι μία πράξη δικαιοσύνης». Ξεκινήσαμε, επίσης, καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολεία της Ελλάδας και την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για θέματα που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την αλληλεγγύη, την αποδοχή του διαφορετικού.

Τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών ήταν πάντα μέρος της δράσης μας, όμως από τη δεκαετία του 2010, ενισχύουμε τη προσπάθειά μας στηρίζοντάς τες να σπάσουν τα στεγανά και να αποκτήσουν τη δύναμη να λαμβάνουν και να επηρεάζουν αποφάσεις [PT6] για τη ζωή τους σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Και καθώς η δουλειά μας στις περιοχές δράσης μας δείχνει πόσο η αλλαγή του κλίματος δημιουργεί μια τεράστια κρίση, ασκούμε κι εμείς πίεση για κλιματική δικαιοσύνη, καθώς οι επιπτώσεις σε οικογένειες που ζουν από τη γεωργία και την κτηνοτροφία και εξαρτώνται από τις βροχές για το εισόδημά τους ή ζουν σε παράκτιες περιοχές όπου εισβάλλει η θάλασσα είναι τεράστιες και βυθίζουν ευάλωτους ανθρώπους σε μεγαλύτερη φτώχεια και τους απειλούν με υποσιτισμό. 

summer camp
© Panagiotis Metzinis/ActionAid

Το 2014 ιδρύθηκε η Action Finance Initiative (AFI) στην Ελλάδα για να στηρίξει οικονομικά τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Το 2015 στηρίξαμε τους πρόσφυγες στη Λέσβο και την Αττική κι έκτοτε κάνουμε προγράμματα για την ένταξη προσφύγων και μεταναστών ώστε όλες και όλοι να απολαμβάνουμε ίσες ευκαιρίες και δικαιώματα. Το 2017 άνοιξε τις πόρτες του το Κέντρο της ActionAid στην Αθήνα για τη στήριξη ανθρώπων που πλήττονται από την οικονομική κρίση. Το 2020 ξεκίνησε το πρόγραμμα της ActionAid στη Θεσσαλονίκη για τη στήριξη των νέων της πόλης και το 2022, ξεκίνησε η δράση μας για τη στήριξη των ανθρώπων που επλήγησαν από τις καταστρεπτικές πυρκαγιές στη Βόρεια Εύβοια.

Ποια είναι η ActionAid τώρα

Σήμερα, είμαστε μία διεθνής και ανεξάρτητη οργάνωση που δουλεύει καθημερινά με 15 εκατομμύρια ανθρώπους σε Αφρική, Ασία, Αμερική, Ευρώπη, στηρίζοντάς τους με τα αναπτυξιακά μας προγράμματα. Εργαζόμαστε για την καταπολέμηση της φτώχειας και των ανισοτήτων, την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πιο ευάλωτων ανθρώπων, τη βελτίωση της θέσης των κοριτσιών και των γυναικών και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.

Δουλεύουμε μαζί με τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό για να βρίσκουμε λύσεις ώστε να βελτιώνεται η ζωή η δική τους και των παιδιών τους. Στόχος μας, είναι να βελτιώνεται η ζωή σε ολόκληρη την κοινότητά τους, ώστε να μειώνονται οι ανισότητες. Γνωρίζουμε καλά ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι μπορούν να βρουν τις λύσεις για τη ζωή και την κοινότητά τους κι έτσι δεν επιβάλλουμε εμείς τις δικές μας, αλλά δουλεύουμε μαζί τους και τους στηρίζουμε για να το πετύχουν. 

γυναίκες
© Faheba Monir/ ActionAid

Εφαρμόζουμε πρωτοποριακά προγράμματα που καταπολεμούν τις αιτίες που οδηγούν στη φτώχεια και την αδικία και δεν αρκούμαστε στην πρόσκαιρη υλική στήριξη. Η εκπαίδευση και δια βίου μάθηση αποτελούν βασικά εργαλεία μας. Δίνουμε στους ανθρώπους τις γνώσεις, ώστε να γίνουν ανεξάρτητοι και να μη χρειάζονται πλέον βοήθεια.

Η δράση μας υλοποιείται με τη στήριξη ανθρώπων, εταιρειών, φορέων, διεθνών οργανισμών από όλο τον κόσμο. Δουλεύουμε με γνώμονα τη λογοδοσία και τη διαφάνεια και εφαρμόζουμε με αυστηρότητα κανόνες που προλαμβάνουν οποιεσδήποτε ενδεχόμενες ατασθαλίες. Εργαζόμαστε έχοντας ως πρώτο μέλημά μας την προστασία των ανθρώπων που συμμετέχουν στα προγράμματά μας, των εθελοντριών και εθελοντών μας και του προσωπικού μας. Όλα αυτά τα πετυχαίνουμε, χάρη στους υποστηρικτές και τις υποστηρίκτριές μας που μας εμπιστεύονται και στηρίζουν το έργο μας τόσα χρόνια.