Η σχολική βία μέσα από τα μάτια εκπαιδευτικών και εφήβων

«Κατά τη διάρκεια μιας σχολικής εκδρομής, όπου δεν ήμουν παρών, άκουσα ότι ένας συμμαθητής έβγαλε ένα μαχαίρι σε άλλα δύο άτομα του σχολείου… Επειδή είχαν τσακωθεί στο παρελθόν, το ένα αγόρι θύμωσε και άρχισε να χτυπάει δυνατά τον φίλο μου από τον θυμό του,» μας είπε ένας μαθητής κατά τη διάρκεια ομάδων εστίασης (focus groups) που κάναμε με τη συμμετοχή 40 εφήβων, ώστε να καταγράψουμε τι πιστεύουν τα παιδιά για τη βία στα σχολεία και ποια είναι η δική τους εμπειρία.

Απ’ ότι φαίνεται, τα παιδιά δυσκολεύονται να διαχωρίσουν και να αναφέρουν την ψυχολογική βία και τη λεκτική κακοποίηση. Δυστυχώς, επίσης, τα περισσότερα παιδιά είτε θεωρούν τη λεκτική βία κοινή πρακτική, είτε τη συνδέουν με τη σωματική κακοποίηση.

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι οι βρισιές και ο επιθετικός λόγος αποτελούν καθημερινή ρουτίνα, κάτι που επιβεβαιώνουν και οι εκπαιδευτικοί σε δύο αντίστοιχα focus groups, χαρακτηρίζοντας τη λεκτική βία μεταξύ εφήβων εκτός ελέγχου. «Τα παιδιά δεν φιλτράρουν καθόλου αυτά που λένε, βρίζουν και μιλάνε άσχημα ακόμα και μπροστά στους δασκάλους, δείχνοντας πως δεν κατανοούν ότι οι προσβολές αποτελούν λεκτική βία.»

Η βία στα σχολεία υπάρχει και ως εκ τούτου η ανάγκη για επιμόρφωση, ανάπτυξη δεξιοτήτων και υποστήριξη τόσο προς τους εκπαιδευτικούς όσο και προς τα παιδιά είναι πολύ μεγάλη. Όπως είπαν χαρακτηριστικά οι εκπαιδευτικοί, έχουν να διαχειριστούν κάτι που δεν γνωρίζουν και αυτό είναι η ψυχή των παιδιών! Γι’ αυτό και θα πρέπει να εκπαιδεύονται και εκείνοι και οι γονείς. «Εάν δεν μπορούμε να χειριστούμε τη βία εμείς οι ίδιοι, δεν είναι δυνατόν να την αναφέρουμε. Είναι ένας κύκλος: μαθητές-γονείς-δάσκαλοι».

Τα focus groups με εκπαιδευτικούς και με εφήβους πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος Youth4Love2, που έχει σαν στόχο την υιοθέτηση θετικών συμπεριφορών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας μεταξύ των νέων, των οικογενειών τους, των επαγγελματιών της εκπαίδευσης και των μελών της κοινότητας.