Sharm El Sheikh, Αίγυπτος: Κατά τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP27) αποφασίστηκε η δημιουργία ενός Ταμείου Αποζημίωσης για τις Απώλειες και Ζημίες για τις πιο ευάλωτες κοινότητες στις κλιματικές καταστροφές. Σε αυτή την ιστορική νίκη βρεθήκαμε κι εμείς ως ActionAid και μαζί με 5 νέες ακτιβίστριες από την Ευρώπη παραδώσαμε τις 105.113 υπογραφές της έκκλησης #ClimateofChange, παρουσιάζοντας παράλληλα τα αιτήματά της στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, σε μια εκδήλωση για την κλιματική δικαιοσύνη.
Για ποιον λόγο χαιρετίσαμε την απόφαση αυτή ως νίκη; Επειδή μετά από τρεις δεκαετίες διαπραγματεύσεων για το κλίμα, το ζήτημα απωλειών και ζημιών αποτελεί πλέον σταθερό στόχο της ημερήσιας διάταξης στις φετινές συνομιλίες του ΟΗΕ για το περιβάλλον. Εκ μέρους των χωρών με τις υψηλότερες εκπομπές ρύπων, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ, αναγνωρίζεται ότι η χρηματοδότηση της βοήθειας για την ανοικοδόμηση και ανάκαμψη των κοινοτήτων που έχουν πληγεί από κλιματικές καταστροφές αποτελεί πλέον επείγουσα ανάγκη.
Διαπραγματεύσεις δύο εβδομάδων κατέληξαν σε συμφωνία μεταξύ των χωρών για τη δημιουργία ενός ταμείου απωλειών και ζημιών, ενώ μια μεταβατική επιτροπή θα αναλάβει την επεξεργασία των λεπτομερειών για το ποιοι θα είναι επιλέξιμοι για χρηματοδότηση, ποιοι θα πληρώνουν και τι ύψος ποσού θα διατεθεί.
Σχολιάζοντας το τελικό αποτέλεσμα, η Teresa Anderson, Επικεφαλής της ActionAid για την κλιματική δικαιοσύνη, είπε: «Μετά από τόσα χρόνια εκκλήσεων προς τον ΟΗΕ ώστε να συμφωνήσει για τη δημιουργία ενός ταμείου που θα βοηθήσει τις χώρες εκείνες που βυθίζονται ακόμα βαθύτερα στη φτώχεια, αυτή είναι μια στιγμή μεγάλης, ευχάριστης και πολύ ευπρόσδεκτης έκπληξης. Μπορούμε να δώσουμε εύσημα στη συλλογική πίεση από την Κοινωνία των Πολιτών, που, σε συνδυασμό με μια, χωρίς προηγούμενο, ενότητα των αναπτυσσομένων χωρών, κατάφερε να αναγκάσει τις πλούσιες χώρες να συμφωνήσουν τελικά ότι “Ναι-είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα”».
Η Δήμητρα Σπαθαρίδου, εργαζόμενη στην ActionAid ως υπεύθυνη κινητοποίησης του κοινού, βρέθηκε κι εκείνη στη Διάσκεψη COP27 στην Αίγυπτο και δήλωσε: «Σε αυτήν την Διάσκεψη για το Κλίμα, μεταφέραμε το μήνυμα πως οι νέοι και νέες από όλον τον κόσμο θα πρέπει να έχουν κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό και την εφαρμογή κλιματικών πολιτικών, δεδομένου ότι καλούνται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες τόσο στο παρόν, όσο και στο μέλλον. Χάρη στη συμμετοχή νέων από όλον τον κόσμο, της κοινωνίας των πολιτών και ευάλωτων χωρών που πλήττονται ήδη από την κλιματική κρίση, έγινε ένα πρώτο ιστορικό βήμα και συμφωνήθηκε η δημιουργία του Ταμείου Αποζημίωσης για τις Απώλειες και Ζημίες μετά από δεκαετίες αγώνα και διεκδικήσεων. Ωστόσο, έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας. Από την ουσιαστική δέσμευση για σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων ως την χρηματοδότηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και την προστασία των πιο ευάλωτων κοινοτήτων, στην ΑctionAid θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε κλιματική δικαιοσύνη και να απαιτούμε συστημικές αλλαγές, ώστε να κάνουμε τον πλανήτη βιώσιμο και δίκαιο για όλους τους ανθρώπους».
Το ταμείο θα αποτελέσει στήριγμα στην ανάκαμψη από τις καταστροφικές επιπτώσεις που προκαλούνται είτε από ξαφνικά φαινόμενα όπως οι κυκλώνες και οι πλημμύρες είτε από βραδείας εμφάνισης επιπτώσεις όπως η ξηρασία ή η απερήμωση. Το ταμείο θα διασφαλίσει την αποζημίωση των γεωργών εάν χάσουν τα μέσα βιοπορισμού τους, την ανοικοδόμηση των σπιτιών τους και τη συνέχιση των παραδόσεων.
Φέτος, οι επείγουσες ανάγκες λόγω των κλιματικών φαινομένων κατέστρεψαν τις ζωές και τα βιοποριστικά μέσα των ανθρώπων που ζουν στον παγκόσμιο νότο, σε μια άνευ προηγουμένου κλίμακα, με ατελείωτες ξηρασίες, καύσωνες, δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες και κυκλώνες. Στην Ανατολική Αφρική, οι σοδειές και η κτηνοτροφία καταστράφηκαν, και οι πηγές νερού ξεράθηκαν μετά από πέντε ατελέσφορες περιόδους βροχοπτώσεων.
Η Susan Otieno, Διευθύντρια της ActionAid Κένυα, είπε: «Για τα εκατομμύρια ανθρώπων σε όλη την Ανατολική Αφρική που κινδυνεύουν από λιμό μετά την ατελείωτη ξηρασία, για τα κορίτσια που τα σταματούν από το σχολείο ώστε να πάνε για νερό καλύπτοντας πολλά χιλιόμετρα με τα πόδια, και για τις οικογένειες στη Νιγηρία που αναγκάστηκαν να αφήσουν τα σπίτια τους λόγω των μεγάλων πλημμυρών. Όλοι αυτοί τώρα ξέρουν ότι ο υπόλοιπος κόσμος είναι αλληλέγγυος μαζί τους».