Η κλιματική κρίση είναι μια κατάσταση που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ως κοινωνία παγκοσμίως, μια κρίση-πρόκληση για όλη την ανθρωπότητα. Ο τρόπος που παράγουμε την τροφή μας, που καταναλώνουμε αλλά και η κουλτούρα του να πετάμε τόνους τροφίμων – που είναι ιδιαιτέρως διαδεδομένη σε χώρες της Δύσης – είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την κλιματική κρίση, επηρεάζοντας όχι μόνο την υγεία μας αλλά και τον πλανήτη εν γένει.
Η κλιματική κρίση πολλαπλασιάζει τις ήδη υπάρχουσες παγκόσμιες ανισότητες και αδικίες και καταστρέφει τη ζωή των φτωχότερων ανθρώπων.
Ποιες είναι, όμως, οι λύσεις και πώς μπορούμε εμείς να συμβάλλουμε σ’ αυτές;
Ο τρόπος παραγωγής της τροφής αλλά και η κατανάλωσή τους ευθύνεται για το 30% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για το 70% της κατανάλωσης πόσιμου νερού. Η βιώσιμη διατροφή βασίζεται στον μειωμένο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, ώστε να συμβάλλει σε μια υγιή ζωή τόσο για αυτές όσο και τις επόμενες γενιές.
Αν αλλάξουμε συνήθειες και ακολουθήσουμε τις αρχές της βιώσιμης διατροφής, μπορούμε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων από 41% έως 74% έως το 2030. Οι διατροφικές μας επιλογές είναι καίριο κομμάτι για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η στήριξη των λαϊκών αγορών, των μικρών παραγωγών αλλά και των εποχιακών προϊόντων είναι μια στάση που δεν ωφελεί μόνο την υγεία μας, αλλά και τον πλανήτη μας.
Μεγάλο κομμάτι της προστασίας του περιβάλλοντός μας αποτελεί και ο έλεγχος της σπατάλης των τροφίμων. Στην Ελλάδα κατέχουμε, δυστυχώς, την 3η θέση στον κόσμο, με βάση πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ στη σπατάλη τροφής, που σημαίνει πως κάθε κάτοικος πετά 142 κιλά τροφίμων κάθε χρόνο, με τα τρόφιμα αυτά να καταλήγουν να θάβονται εκλύοντας και αέρια του θερμοκηπίου· τη στιγμή μάλιστα που το 13% του πληθυσμού της χώρας δυσκολεύεται να καλύψει τις ανάγκες του σε επαρκή και θρεπτική τροφή. Λύσεις σε ατομικό επίπεδο υπάρχουν πολλές: ας μην πετάμε το φαγητό που περισσεύει, αλλά για παράδειγμα ας φτιάχνουμε σάντουιτς κοτόπουλο ή κοτοσαλάτα με το χθεσινό κοτόπουλο. Ας κάνουμε μαρμελάδες, κομπόστες ή γρανίτα τα φρούτα που δεν προλαβαίνουμε να φάμε πριν χαλάσουν. Υπάρχουν απλές λύσεις για να συμβάλλουμε στην προστασία του πλανήτη σε καθημερινή βάση.
Η άλλη μεριά του νομίσματος της βιώσιμης διατροφής είναι η παραγωγή της τροφής. Η βιώσιμη γεωργία παράγει υγιεινή και ασφαλή τροφή, εξασφαλίζει το παρόν και το μέλλον της γεωργίας και προστατεύει το έδαφος, το νερό, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα του πλανήτη. Η προσέγγιση της βιώσιμης γεωργίας μπορεί να εξελιχθεί σε ένα βασικό εργαλείο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως.
Ενώ, η βιομηχανική γεωργία έχει ως πρώτη προτεραιότητα την αύξηση του κέρδους και αδιαφορεί για την υπερθέρμανση του πλανήτη, την απώλεια της βιοποικιλότητας ακόμα και για τις συνεπακόλουθες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων (πχ. αρπαγές γης), η βιώσιμη γεωργία είναι ένας τρόπος να προστατευτεί το δικαίωμα όλων στην τροφή, να περιοριστεί η κλιματική αλλαγή και παράλληλα να διασφαλιστεί η εργασιακή και κοινωνική σταθερότητα, ιδιαιτέρως για τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς.
Στην ActionAid στηρίζουμε τους αγρότες και τις αγρότισσες και τις κοινότητές τους σε όλον τον κόσμο να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να καλλιεργούν τη γη τους με τρόπο βιώσιμο, που προστατεύει το περιβάλλον. Με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε το δικαίωμα όλων να έχουν επαρκή και καλής ποιότητας τροφή.
Το πρόγραμμα Foodwave, στο οποίο συμμετέχουμε ως ActionAid, συμπεριλαμβάνει επίσης 25 οργανώσεις, πανεπιστήμια και Δήμους σε 17 χώρες με στόχο τη διασφάλιση του δικαιώματος στην τροφή για όλους αλλά και τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση. Για να γίνουμε υπεύθυνοι πολίτες και να ενωθούμε όλοι μαζί στον αγώνα ενάντια στην κλιματική κρίση και στην επισιτιστική ανασφάλεια.