Φεγγαράκι μου λαμπρό, φέγγε μου να περπατώ, να πηγαίνω στο σχολειό,τραγουδήσαμε με καμάρι μαθαίνοντας τα πρώτα μας στιχάκια- κι αργότερα με αντίστοιχο καμάρι ακούσαμε τα δικά μας παιδιά να τα αναπαράγουν. Έξι στιχάκια που χωρίς να το συνειδητοποιούμε περικλείουν: την αγάπη για τη μάθηση κόντρα στο σκοταδισμό που επιβάλλουν οι κατά καιρούς δυνάστες οποιουδήποτε φορέα, την ανάγκη κατοχύρωσης του δικαιώματος της εκπαίδευσης , την αναγνώριση της σπουδαιότητας της φοίτησης στο σχολικό περιβάλλον. Όλα αυτά σε ένα τραγουδάκι των νηπιακών μας χρόνων...
Με μια πρώτη ανάγνωση ίσως ο στόχος είναι να εμφυσήσουμε στα παιδιά την αγάπη για τη μάθηση. Ποια θα ήταν όμως η συναισθηματική φόρτιση που θα πυροδοτούσε, αν το τραγουδούσαμε σε ένα περιβάλλον όπου η πρόσβαση στην εκπαίδευση δε θα ήταν δεδομένη; Ποια θα ήταν η σημειολογία του, αν το σιγομουρμούριζαν χείλη που δεν έχουν διδαχτεί γραφή και ανάγνωση, αν το άκουγαν αυτιά που ακούν ταυτόχρονα περιορισμούς και απαγορεύσεις όσον αφορά τη δική τους εκπαίδευση;
Μεγαλώνοντας σε μια κοινωνία με την εκπαίδευση υποχρεωτική, είναι αναπόφευκτο να θεωρούμε κάποια πράγματα δεδομένα. Και όσο θεωρούμε δεδομένα κάποια πράγματα, τόσο δυσκολευόμαστε να αξιολογήσουμε τη σημασία τους, τόσο απομακρυνόμαστε από τις αγωνιστικές φωνές που οδήγησαν στην κατοχύρωση του δεδομένου δικαιώματος. Και εκεί υπάρχει ένα λεπτό σημείο: ο κίνδυνος να θεωρήσουμε ότι το δεδομένο αγαθό μας ανήκε ανέκαθεν και μας παραχωρήθηκε κατά αποκλειστικότητα. Τότε του Θεού τα πράματα είναι πράματα μόνο του δικού μας Θεού, τότε καθιστούμε τους εαυτούς μας θεούς που έχουν τη δύναμη να αποφασίζουν για τις τύχες των λιγότερο ευνοημένων, λησμονώντας ότι τα δικαιώματα δεν τα παραχωρούμε εμείς κατ’ επιλογή ή από φιλευσπλαχνία, αλλά είναι επιβεβλημένα θεσμικά σε κοινωνίες που θέλουν να αποκαλούνται πολιτισμένες κι ελεύθερες· σε κοινωνίες που έχουν δεχτεί και έχουν διαμορφωθεί με τις ευεργετικές επιδράσεις της εκπαίδευσης.
Υπολογίζεται ότι 58 εκατομμύρια παιδιά και 63 εκατομμύρια έφηβοι στον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση. Το 50% εξ αυτών ζουν σε περιοχές συγκρούσεων, ενώ από τα 6 εκατομμύρια παιδιών που ζουν σε καθεστώς προσφυγιάς τα 3,7 είναι αποκλεισμένα από την εκπαίδευση. Μπορούμε άραγε να αναλογιστούμε τι όνειρα μπορεί να κάνουν αυτά τα παιδιά, ποιες οι προοπτικές που τους ανοίγονται στο μέλλον, ποιες οι προοπτικές του κόσμου εν γένει μπροστά σε αυτά τα νούμερα; Μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την ευθύνη που μας βαραίνει, εμάς με τα τόσα γράμματα σπουδάγματα, αν δεν παλεύουμε με όλες μας τις δυνάμεις να εκμηδενίσουμε αυτά τα νούμερα;
Στο πλαίσιο του αγώνα για ποιοτική εκπαίδευση για όλους δραστηριοποιείται και ο Εκπαιδευτικός Τομέας της Action Aid. Με στόχο την ευαισθητοποίηση και αφύπνιση παιδιών και νέων για το δικαίωμα της πρόσβασης στην εκπαίδευση, σχεδιάζει καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα, που υλοποιούνται στα ελληνικά σχολεία, ενώ υποδέχεται κάθε χρόνο στο εκπαιδευτικό κέντρο περισσότερα από 150 σχολεία και 5000 παιδιά με προγράμματα που συστήνουν στους μαθητές τον αναπτυσσόμενο κόσμο και καλλιεργούν την αλληλεγγύη. Από το 2004 συντονίζει στην Ελλάδα την Παγκόσμια Εβδομάδα δράσης για την εκπαίδευση, που πραγματοποιείται το Μάρτιο, στην οποία συμμετέχουν 100 χώρες και κατά την οποία πάνω από 10 εκατομμύρια παιδιά υπενθυμίζουν με δημιουργικούς τρόπους στους ηγέτες του κόσμου τις δεσμεύσεις τους σχετικά με την εκπαίδευση και προωθούν το μήνυμα για την κατοχύρωση του δικαιώματος της πρόσβασης στην εκπαίδευση για όλους.
Οι αριθμοί-για τους προνομιούχους που τους έχουν διδαχτεί- μπορεί να μαρτυρούν πολλά. Για εκείνους όμως που συσσωρεύονται στο άθροισμά τους ή μοιράζονται στα ποσοστά τους ίσως δεν έχουν και τόση σημασία. Ίσως έχουν μάθει να μετρούν απαριθμώντας τα αστέρια, αναζητώντας εκείνο που θα πραγματοποιήσει την ευχή τους, την ώρα που αγναντεύουνε το φεγγαράκι το λαμπρό . Ίσως να έχουν κι εκείνοι στη γλώσσα τους κάποιο παιδικό τραγουδάκι που να ζητά τη βοήθεια των στοιχείων της φύσης, ώστε να καταφέρουν να πάνε στο σχολειό. Χρέος δικό μας, να μην τους περιορίσουμε στην επίκληση των στοιχείων της φύσης· Να γίνουμε εμείς το φως που θα φωτίσει το δρόμο τους προς την εκπαίδευση, να συντρέξουμε και να απαιτήσουμε ο κόσμος αυτός να μετράει αυτόφωτους ανθρώπους, αφήνοντας τα ετερόφωτα αστέρια και φεγγάρια να ομορφαίνουν τα όνειρά μας. Αφήνοντας τα παιδικά τραγουδάκια που εκφράζουν τη λαχτάρα για σχολειό, να μας ταξιδεύουν σε εποχές που έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί για όλους…