Υπολογίζεται ότι 230 εκατομμύρια κορίτσια στον κόσμο έχουν υποστεί κλειτοριδεκτομή, ενώ τη φετινή χρονιά 4,4 εκατ. κορίτσια κινδυνεύουν να «κοπούν», όπως λέγεται, σε μια πρακτική που δεν αποτελεί μια εθιμοτυπική διαδικασία, αλλά μια βάναυση καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Και παρόλο που στις περισσότερες χώρες μπορεί να έχει απαγορευθεί από τον νόμο, μέχρι το 2030 υπολογίζεται ότι 27 εκατ. κορίτσια ακόμα ενδέχεται να έχουν υποβληθεί σε κλειτοριδεκτομή, αν η παγκόσμια δράση και κινητοποίηση για την εξάλειψή της -όπως είναι ο στόχος για το 2030- δεν εντατικοποιηθεί.
«Για χρόνια, ζούσα με τα σωματικά και ψυχικά σημάδια της κλειτοριδεκτομής. Όμως η σκέψη ότι και άλλα κορίτσια θα ζήσουν τον ίδιο τρόμο με εμένα μου έδωσε τη δύναμη να μιλήσω ανοιχτά».
Η Peresina είναι επιζώσα ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων. Είναι, παράλληλα η πρώτη δυνατή φωνή που υψώθηκε ενάντια σε αυτήν την πρακτική στην περιοχή της, στην περιφέρεια Isiolo στην Κένυα. Ως η πρώτη φωνή που ακούστηκε, ήταν κι εκείνη που συνάντησε αντιδράσεις και πόλεμο από την κοινότητά της. Ήταν όμως αποφασισμένη να κάνει τα πάντα για να προστατέψει την επόμενη γενιά κοριτσιών από τον πόνο και το τραύμα που βίωσε η ίδια.
Στην Κένυα, το 21% κοριτσιών και γυναικών 15-49 ετών έχουν υποστεί κλειτοριδεκτομή. Το 80% από αυτούς τους ακρωτηριασμούς γίνονται από άτομα της παραδοσιακής πρακτικής, χωρίς καθόλου ιατρικές γνώσεις, γεγονός που θέτει σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο τη ζωή των κοριτσιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 93% των γυναικών και κοριτσιών στην Κένυα πιστεύουν ότι αυτή η πρακτική πρέπει να σταματήσει. Παρόλα αυτά, οι φωνές όπως της Peresina ακούγονται ακόμα με δισταγμό, ιδίως στις πιο επαρχιακές και απομακρυσμένες περιοχές.
Γι’ αυτό χρειάζεται η μαζική ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση και η δράση της ActionAid στην Κένυα για το θέμα αυτό περιλαμβάνει μια ολιστική προσέγγιση. Από τις νεαρές ηλικίες στα σχολεία, κορίτσια και αγόρια ενημερώνονται για τις συνέπειες της πρακτικής, αλλά και για τα δικαιώματα των κοριτσιών. Μέσα από το πρόγραμμα «Κόβοντας» την κλειτοριδεκτομή (Cutting FGM), η ActionAid έχει κινητοποιήσει τους μαθητές από 9 σχολεία των πιο απομακρυσμένων περιοχών. Είναι σημαντικό ότι τα αγόρια ευαισθητοποιούνται κατά αυτής της πρακτικής, ώστε να γίνουν οι φορείς της αλλαγής και οι άντρες. Όπως ο 15χρονος Adow που συμμετείχε στο πρόγραμμα και παρενέβη για να προστατέψει την αδερφή του από την κλειτοριδεκτομή.
«Στις διακοπές του σχολείου, η θεία μου ήθελε να κόψει την μικρή αδερφή μου. Την άκουσα που το σχεδίαζε μαζί με τις άλλες δυο θείες μου. Το ίδιο βράδυ πήγα στη θεία μου και της είπα για τις συνέπειες που θα είχε η κλειτοριδεκτομή στην αδερφή μου και προσπάθησα να την μεταπείσω. Εκείνη φοβήθηκε το στίγμα από την κοινότητα, αν δεν έκοβε την αδερφή μου. Το επόμενο πρωί πήγα στην Mama Sahara από το δίκτυο για τα δικαιώματα των γυναικών και ήρθαν στο σπίτι μας για να την ενημερώσουν και να την συμβουλεύσουν. Τώρα η θεία μου είναι πρότυπο και όλοι την ακούνε στην κοινότητα.
Μίλησα ανοιχτά κι έσωσα την αδερφή μου. Τώρα είναι ασφαλής από αυτήν την πρακτική. Θέλω να συνεχίσω να προστατεύω τα κορίτσια της κοινότητάς μου με τη φωνή και με τις πράξεις μου».
Δυναμικό «παρών» στην προστασία των κοριτσιών από την κλειτοριδεκτομή δίνουν και οι ομάδες αντρών Men for Change, που εκπαιδεύονται με τη συμμετοχή της ActionAid: 1.420 άντρες κινητοποιούνται για να ευαισθητοποιήσουν τις κοινότητες και να αποτρέψουν τον ακρωτηριασμό των κοριτσιών. Μέσα από ραδιοφωνικές εκπομπές, αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ενημερωτικές συναντήσεις, προσεγγίζουν και παίρνουν στο πλευρό τους, πέρα από τους πολίτες, θρησκευτικούς και πολιτικούς ηγέτες, φέρνοντας πραγματική αλλαγή σε ένα θέμα που μέχρι πρόσφατα ήταν ταμπού για την κοινότητά τους.
«Αναγνωρίζουμε τον καθοριστικό ρόλο που παίζουν οι άντρες στην αλλαγή των αντιλήψεων και των στάσεων των κοινοτήτων, γι’ αυτό και επιδιώκουμε να τους έχουμε δίπλα μας για να έρθει άμεσα η αλλαγή. Κινητοποιήσαμε την κοινότητα μέσα από συζητήσεις και ιστορίες για τις βλαβερές συνέπειες της κλειτοριδεκτομής σε γυναίκες και κορίτσια της κοινότητάς μας και συζητήσαμε πόσο αναγκαίο είναι να σταματήσει αυτή η πρακτική», Hussein Ali Muhumed, επικεφαλής των ομάδων Men for Change.
Κοινός παρονομαστής όλων των δράσεων είναι η φωνή των ανθρώπων. Να μιλήσουν ανοιχτά για το ζήτημα, να ενημερώσουν, να κινητοποιήσουν, να διεκδικήσουν, να απαιτήσουν. Ως ActionAid, δουλεύουμε μαζί τους για να ακουστεί πιο δυνατά αυτή η φωνή, να «κόψουμε» τον κύκλο της σιωπής και να εξαλειφθεί η πρακτική που «κόβει» τα κορίτσια. Από τα όνειρα, από το μέλλον, από τη ζωή.