Μπανγκλαντές: ένα αγόρι σκουπίζει τον ιδρώτα του, ενώ αγωνίζεται, μέσα σε ένα εργοτάξιο να κουβαλήσει πέτρες δυσανάλογες για το μέγεθός του. Λίγο πιο πέρα, ένα κορίτσι σκάβει στο χωράφι και περιγράφει τη λαχτάρα του να πάει στο σχολείο. Το κοινό παρακολουθεί προσηλωμένο και ξεσπά σε επευφημίες όταν τα δυο παιδιά «απελευθερώνονται» με την παρέμβαση μιας ομάδας παιδιών. Όλες αυτές οι σκηνές είναι από μια θεατρική παράσταση της ομάδας παιδιών της ActionAid σε έναν ανοιχτό χώρο στο κέντρο του χωριού όπου στο κλείσιμο της παράστασης, τα παιδιά ενημερώνουν το κατάμεστο «θέατρο» για τις συνέπειες της παιδικής εργασίας στη ζωή των παιδιών, αλλά και στην ευρύτερη εξέλιξη των κοινοτήτων, καθώς και για το δικαίωμα του κάθε παιδιού στην προστασία και εκπαίδευση. Μια θετική αύρα και μια αισιοδοξία για ένα καλύτερο μέλλον είναι διάσπαρτα στην ατμόσφαιρα. Και με μια τέτοια δυναμική ομάδα παιδιών είναι απολύτως δικαιολογημένη!
Βρεθήκαμε στο Μπανγκλαντές και παρακολουθήσαμε μια από τις εκατοντάδες παραστάσεις που δίνουν οι ομάδες παιδιών της ActionAid σε όλες τις κοινότητες δράσης μας, για να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο ενάντια στην παιδική εργασία, ένα φαινόμενο που μαστίζει τη ζωή των παιδιών στο Μπανγκλαντές και διαιωνίζει τον κύκλο της φτώχειας. Το θέατρο, ανέκαθεν προσφιλής τρόπος για την μέθεξη, να κάνεις δηλαδή το κοινό άμεσα κοινωνό των προβλημάτων και των λύσεων, είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιείται ευρύτατα στα προγράμματα της ActionAid, για να επικοινωνούνται με απλό τρόπο κάποια από τα πιο σοβαρά ζητήματα της κοινωνίας.
Σε μια άλλη περιοχή του κόσμου, όπου η παιδική εργασία είναι διαδεδομένη, στην Γκάνα, οι ομάδες COMBAT εκπαιδεύονται από την ActionAid ώστε να σπεύδουν δραστικά σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και την αστυνομία, σε περιπτώσεις παιδικής εργασίας και σύγχρονης δουλείας.
Για την εξάλειψη ενός τόσο σοβαρού φαινομένου, μιας κοινωνικής μάστιγας, είναι αναγκαίες και οι δυο προσεγγίσεις, και η ευαισθητοποίηση του κοινού, αλλά και η άμεση παρέμβαση σε περιπτώσεις παραβιάσεων των δικαιωμάτων. Έτσι, στην ActionAid εκπαιδεύουμε ομάδες που ενεργούν και με τους δυο τρόπους προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματική η δράση μας.
Με τον όρο παιδική εργασία, νοείται η δουλειά που στερεί από τα παιδιά την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας, τις δυνατότητες για εξέλιξη, την αξιοπρέπειά τους. Μπορεί να βλάπτει τη σωματική ή/και την πνευματική τους ανάπτυξη και να τα κρατά μακριά από την εκπαίδευση. Μπορεί να συμπεριλαμβάνει την απομάκρυνσή τους από την οικογένεια, την έκθεσή τους σε κινδύνους και σε ακραίες μορφές, φτάνει μέχρι τη διακίνηση παιδιών, και τη σύγχρονη δουλεία.
Σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (ILO), σήμερα, 160 εκατ. παιδιά στον κόσμο απασχολούνται σε κάποια μορφή παιδικής εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι 1 στα 10 παιδιά στον κόσμο είναι αναγκασμένο να δουλεύει και στερείται τις ευκαιρίες για ένα καλύτερο μέλλον, αλλά και για ένα παρόν που αρμόζει στην παιδική ηλικία. Η Αφρική έρχεται πρώτη σε ποσοστό παιδιών που δουλεύουν (20%) και σε απόλυτο αριθμό που αγγίζει τα 72 εκατ. παιδιά. Ακολουθεί η Ασία και οι χώρες του Ειρηνικού, με 62 εκατ. παιδιά σε εργασία. Και μέσα σε αυτά τα βαριά νούμερα, μόλις το 1,1% του ΑΕΠ παγκοσμίως δαπανάται για κοινωνική προστασία των παιδιών. Η κατάσταση έχει μια τάση βελτίωσης, σίγουρα την τελευταία 20ετία-με μείωση 85%, αλλά αρκεί μια μεγάλη κρίση όπως η πανδημία ή άλλες επιμέρους κρίσεις, όπως καταστροφές και συρράξεις για να αναχαιτίσουν την όποια πρόοδο έχει σημειωθεί. Είναι αναγκαίο για τον λόγο αυτό η παιδική εργασία να μην προβάλλεται ως μια επιλογή αντιμετώπισης της οικονομικής δυσχέρειας.
Τα παιδιά που συμμετέχουν στην παράσταση κοιτάζουν τον κόσμο στα μάτια με αποφασιστικότητα και πείσμα. Κρατώντας την παιδικότητα που διεκδικεί τον χώρο της. Και ζητούν το αυτονόητο-να μεγαλώσουν ως παιδιά. Και τους υποσχόμαστε ότι θα κάνουμε τα πάντα γι’ αυτό. Μέσα από το Πρόγραμμα Αναδοχής, δουλεύουμε, ώστε ο ρόλος των παιδιών στην παιδική εργασία να υπάρχει μόνο στο θέατρο!