Για δεκαετίες ο αριθμός των ανθρώπων που υποσιτίζονται παγκοσμίως μειωνόταν. Όμως, αυτό δεν ισχύει πλέον. Τα τελευταία 3 χρόνια υπάρχει αύξηση κι έτσι σήμερα, 820 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από πείνα, δηλαδή 1 στους 9 ανθρώπους στον κόσμο. Σε όλο τον κόσμο, 14,6 εκατομμύρια βρέφη γεννιούνται λιποβαρή κάθε χρόνο και 21,9 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών δεν αναπτύσσονται όπως πρέπει, επειδή υποσιτίζονται. Συγκεκριμένα, 30% των παιδιών αυτών ζει στην Αφρική, το 22,7% στην Ασία και το 9% στη Λατινική Αμερική [1].
Η κακή κι ελλιπής διατροφή είναι μια από τις αιτίες που οδηγούν σε επικίνδυνες συνθήκες ζωής για τα παιδιά του κόσμου. Το 2018, 5,3 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών, δηλαδή περίπου 15.000 την ημέρα πέθαναν. Οι περισσότεροι θάνατοι θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, καθώς οι κύριες αιτίες είναι, μεταξύ άλλων, επιπλοκές πριν και κατά τη γέννα, πνευμονία, διάρροια και ελονοσία. Από τους θανάτους αυτούς, το 54% συνέβησαν στην Αφρική και το 28% στην Ασία [2].
Η εκπαίδευση αποτελεί βασικό εργαλείο που διαθέτουμε για να βελτιωθεί το επίπεδο ζωής ενός ανθρώπου, μιας ολόκληρης κοινότητας και τελικά μιας χώρας και γι’ αυτό η υψηλής ποιότητα παιδεία που πραγματικά να παρέχει γνώσεις πρέπει να είναι στόχος κάθε κυβέρνησης. Όμως, 6 στα 10 παιδιά και έφηβοι σε όλο τον κόσμο δεν αποκτούν τις βασικές γνώσεις στην ανάγνωση και τα μαθηματικά τελειώνοντας το δημοτικό. Στην Αφρική ζει το 40% των παιδιών σχολικής ηλικίας που δεν πηγαίνει σχολείο και το 52% βρίσκεται στην Ασία [3]. Τα κορίτσια βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση διότι στις μέρες μας, 650 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες αναγκάστηκαν να παντρευτούν πολύ πριν κλείσουν τα 18 τους χρόνια [4].
Οι λύσεις είναι εφικτές
Τα στατιστικά αυτά αποτυπώνουν μια πραγματικότητα δύσκολη, αλλά αληθινή. Τα προβλήματα είναι τεράστια και φαίνονται τόσο δυσεπίλυτα που μπορεί να σε γεμίσουν με απελπισία ή να σε οδηγήσουν στην παραίτηση. Κι όμως, υπάρχουν λύσεις. Για παράδειγμα, μπορεί ο υποσιτισμός να αυξάνεται, όμως, αυτό δεν συμβαίνει επειδή δεν παράγουμε αρκετή τροφή. Υπολογίζεται ότι η παγκόσμια παραγωγή τροφής θα μπορούσε να θρέψει 10 δισεκατομμύρια ανθρώπους [5]. Το πρόβλημα είναι ότι πολλή τροφή χάνεται είτε επειδή χαλάει κατά τη διάρκεια της παραγωγής, της μεταφοράς και της αποθήκευσης είτε επειδή πετιέται από τα καταστήματα και τους καταναλωτές. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ είχε το 2011 υπολογίσει ότι το 1/3 της τροφής παγκοσμίως χάνεται ή πετιέται κάθε χρόνο. Σε πιο πρόσφατη έρευνά του μελετάει τις βαθύτερες αιτίες που χάνεται η τροφή κατά τη διάρκεια της παραγωγής και προτείνει λύσεις [6].
Αντίστοιχα, η παιδική θνησιμότητα μπορεί να μειωθεί γιατί οι αιτίες που την προκαλούν έχουν γνωστές λύσεις: σωστή διατροφή των μητέρων και των παιδιών, σωστή ιατρική παρακολούθηση, καθαρό νερό κλπ. Γι’ αυτό εξάλλου, έχει μειωθεί κατά 59% από το 1990 μέχρι το 2018 [7]. Όμως, η πρόοδος δεν είναι η ίδια παντού κι αυτό διότι από τη μία δεν ξεκίνησαν όλες οι χώρες από το ίδιο σημείο κι από την άλλη δεν επένδυσαν όλες οι χώρες στην επίλυση των προβλημάτων αυτών. Η αποικιοκρατία άφησε πίσω της περιοχές καταστραμμένες οικονομικά και πληθυσμούς χωρίς πρόσβαση στη γνώση. Οι πόλεμοι καταστρέφουν υποδομές και οικονομίες, ενώ το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα δίνει περισσότερη αξία στο χρήμα παρά στον άνθρωπο και παίζει με τις τιμές των τροφίμων στις δευτερογενείς αγορές, χωρίς να λογαριάζει ότι οι απότομες αυξήσεις δεν αποφέρουν απλά χρήματα σε πολυεθνικές, αλλά ωθούν ανθρώπους στην πείνα.
Τέλος, για την εκπαίδευση είναι χαρακτηριστικό ότι δίνεται όλο και περισσότερη έμφαση στην ποιότητα της εκπαίδευσης και όχι απλά στην παροχή της, καθώς το 1970 περίπου το 28% των παιδιών ηλικίας δημοτικού δεν πήγαιναν σχολείο παγκοσμίως, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το 2018 ήταν λίγο πάνω από το 8% [8]. Κι αυτό διότι οι κυβερνήσεις έβαλαν ως βασικό τους στόχο να μειώσουν τον αριθμό των αναλφάβητων στη χώρα τους.
Ο ρόλος των κυβερνήσεων, λοιπόν, είναι εξαιρετικά σημαντικός. Η πρόοδος που σημειώνεται και στα ποσοστά της παιδικής θνησιμότητας, αλλά και στην καταπολέμηση του αναλφαβητισμού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε πολιτικές που παρέχουν δημόσια και δωρεάν παιδεία και υγεία, στην ενίσχυση των φτωχών γεωργών και στη δημιουργία υποδομών.
Τι κάνει η ActionAid
Στην ActionAid αναγνωρίζουμε ότι οι λύσεις είναι σύνθετες και απαιτούν τη συνεισφορά πολλών. Για το λόγο αυτό ενεργούμε σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Παίρνοντας ως παράδειγμα την εκπαίδευση, για να μάθει ένα παιδί πράγματι γράμματα πρέπει να υπάρχει σχολικό κτίριο στην περιοχή του, να είναι στελεχωμένο με καταρτισμένους εκπαιδευτικούς και να το στέλνουν οι γονείς του στο σχολείο.
Έτσι, από τη μεριά μας θα καταγράψουμε την κατάσταση για να βρούμε λύσεις μαζί με τους κατοίκους. Αναδεικνύοντας την αξία της εκπαίδευσης, οι γονείς αφήνουν τα παιδιά τους να πάνε στο σχολείο και δεν παντρεύουν νωρίς τα κορίτσια ούτε στέλνουν τα αγόρια να δουλέψουν. Ταυτόχρονα, τους βοηθούμε να οργανωθούν για να μπορέσουν να απαιτήσουν από την κυβέρνηση να κατασκευάσει ή να επισκευάσει σχολικές υποδομές και να πληρώσει για τη στελέχωσή τους. Επιπλέον, επιμορφώνουμε τους εκπαιδευτικούς και δημιουργούμε παιδικές ομάδες για να μπορούν με αποτελεσματικό τρόπο να ζητούν βελτιώσεις στα σχολεία τους.
Σε εθνικό επίπεδο μαζί με άλλες οργανώσεις της τοπικής κοινωνίας των πολιτών πιέζουμε την κυβέρνηση να διαθέσει τα απαραίτητα κονδύλια για την παιδεία στον προϋπολογισμό της. Τέλος, σε διεθνές επίπεδο συμμετέχουμε σε διεθνείς συμμαχίες που ζητούν την αλλαγή του παγκόσμιου φορολογικού συστήματος, ώστε οι πολυεθνικές επιχειρήσεις να πληρώνουν φόρους με δίκαιο τρόπο χωρίς να το αποφεύγουν, ώστε οι κυβερνήσεις να έχουν τους πόρους για να επενδύσουν στην εκπαίδευση.
Τι μπορείς να κάνεις εσύ
Ο ρόλος του κάθε ένα από εμάς μπορεί να φαίνεται μικρός, όμως δεν είναι. Με τον ίδιο τρόπο που κάτοικοι ενός μικρού χωριού στην Κένυα μπορούν να απαιτήσουν από την κυβέρνηση να εφαρμόσει τον νόμο που πέρασε μετά από πιέσεις των οργανώσεων για δωρεάν δημόσια πρωτοβάθμια παιδεία και να το πετύχει, μπορεί και κάθε πολίτης να αναλάβει την ευθύνη του. Στην ActionAid πιστεύουμε ότι η αξία της ζωής κάθε ανθρώπου, κάθε παιδιού, κάθε γυναίκας και κάθε άνδρα πρέπει να είναι η ίδια. Οι αποφάσεις του κάθε ένα μας επηρεάζουν τις ζωές των άλλων και γι’ αυτό στην ActionAid προτείνουμε να διέπονται από την αξία της αλληλεγγύης.
Το πρόγραμμα Αναδοχής είναι το πρόγραμμα που έχουμε επιλέξει για να φέρουμε τη λύση. Μέσω της Αναδοχής συνδέεσαι με ένα συγκεκριμένο παιδί που ζει σε μία πολύ φτωχή κοινότητα της Αφρικής, της Ασίας ή της Λατινικής Αμερικής και χτίζεις μαζί του μια σχέση αλληλεγγύης με αμφίδρομη επικοινωνία, ενώ παράλληλα αλλάζεις τη ζωή στην κοινότητά του και στηρίζεις προγράμματα στην Ελλάδα.
Γίνε κι εσύ Ανάδοχος στο actionaid.gr/forma/ για να κάνουμε τη ζωή των παιδιών, των οικογενειών και των κοινοτήτων τους καλύτερη και δικαιότερη. Με 0,82€ την ημέρα ο Ανάδοχος προσφέρει ένα σπουδαίο δώρο, ένα δώρο με μεγάλη δύναμη και διάρκεια.
Πηγές
[1] http://www.fao.org/state-of-food-security-nutrition/en/
[2] https://data.unicef.org/topic/child-survival/under-five-mortality/
[6] http://www.fao.org/state-of-food-agriculture/en/
[7] https://www.who.int/gho/child_health/mortality/mortality_under_five_text/en/